Pytanie nadesłane do redakcji Moja dziewczyna ma mikroskopowe zapalenie jelita i bardzo się denerwujemy. Czy jest to poważna choroba i w jaki sposób ją się leczy? Odpowiedziała dr n. med. Anna Mokrowiecka specjalista chorób wewnętrznych specjalista gastroenterolog Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi Brakuje informacji, jaki typ mikroskopowego zapalenia jelita grubego został rozpoznany. Wyodrębnione są dwie główne jego postacie - kolagenowe i limfocytowe zapalenie jelit. Nie wiemy także, jak bardzo nasilone są objawy - głównie na podstawie obrazu klinicznego i odpowiedzi na leczenie można ocenić ciężkość choroby. Jest to rzadka jednostka chorobowa, charakteryzująca się występowaniem przewlekłych biegunek bez domieszki krwi, z obecnością typowych zmian w błonie śluzowej jelita grubego obserwowanych w badaniu histopatologicznym. W kolagenowym zapaleniu główną zmianą jest pogrubienie warstwy kolagenu pod nabłonkiem, a w limfocytowym - podwyższenie liczby limfocytów śródnabłonkowych. Wyniki badań endoskopowych i obrazowych zwykle są prawidłowe. Zapalenia te są częstsze u osób starszych po 65. rż. Stwierdzono współwystępowanie z różnymi chorobami autoimmunologicznymi (celiakia, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Hashimoto, zespół Sjögrena, cukrzyca). Dlatego uważa się, że wystąpieniu choroby może sprzyjać predyspozycja genetyczna, a także przebyte zakażenia jelitowe czy stosowanie niektórych leków. Leczenie polega na stosowaniu leków przeciwbiegunkowych (loperamid), pochodnych kwasu 5-aminosalicylowego (mesalazyna). W cięższych przypadkach pomocne są steroidy (budezonid), a w razie oporności - leki immunosupresyjne (azatiopryna lub 6-merakptopuryna). Stosowane bywały z gorszym efektem cholestyramina i preparaty bizmutu (trudno dostępne w Polsce).
Mikroskopowe zapalenie jelita grubego czasami poprawia się samo. Jeśli objawy utrzymują się bez poprawy lub pogorszą się, lekarz może zalecić zmiany w diecie przed przejściem na leki i inne metody leczenia. Składniki, które mogą podrażniać jelita grubego to: sztuczne słodziki. Poza konkretnymi pokarmami, pozostawanie uwodnionym 19-latka pisze, że stosowała już dietę. Dziewczyno - diety nie stosuje się przez tydzień. Przez 19 lat opychasz się fast food-ami, wysoko przetworzonym, nafaszerowanym do granic możliwości żarciem, różnej maści pomyjami z mleczarni i chcesz żeby jakaś tam tygodniowa dietka, albo specyfik przepisany przez lekarza załatwił za Ciebie lub za "piszankę" cały problem. W nie rozumiecie problemu i od tego należy zacząć. Nie wierzę, aby jakiś lekarz Wam pomógł. A gdyby trafił się taki ambitny samouk, lekarz z powołania, to powiecie że jest nawiedzony i bzdury wymyśla, bo nie pozwala wam jeść tego co dla was jest najsmaczniejsze. Już Hipokrates mawiał, że "Jelito korzeniem życia". Dlatego nie należy z niego robić śmietnika!!! Dobra, kilka słów konstruktywnych. Wprawdzie ktoś tu zawzięcie kasuje linki, ale może adresów nie pokasuje. Zatem podam wam adresy do preparatów, które na pewno warto zastosować i nie będę tutaj się rozpisywać - dlaczego. Warto wprowadzić jeden posiłek z kompozycją: siemię lniane + płatki owsiane + otręby orkiszowe + banan Na pewien czas Wykluczyć produkty mleczne. Warto odpuść sobie wszystko co zawiera mąkę pszenną. Także z tego powodu, że możesz mieć problem z uczuleniem (alergią) na pszenicę. Cierpi na to nieświadomie i w różnym stopniu nasilenia olbrzymia część populacji (ocenia się około 80% populacji krajów rozwiniętych). Wśród pokarmów powodujących alergię, pszenica jest na drugim miejscu, zaraz po krowim mleku. Temat jest obszerny i od pewnego czasu leży u mnie nieskończony artykuł na ten temat. Warto zrobić badanie na tolerancję glutenu. Odstawić absolutnie: kawa naturalna, napoje z marketu (mineralna - tylko ze szklanej butelki), alkohol, wszelkie łakocie, cukier, fast food-y, wszelkie wędliny, najlepiej też czerwone mięso (dopuszczalne jest pierzaste i rybki) itd. itp. - poczytaj na w/w stronach. Mógłbym tu jeszcze pisać do wieczora i przez następne dwa dni, ale moje pisanie chyb nikomu nie pomoże. Podałem adresy stron - proszę czytać, czytać, czytać. A gdy trochę poczytacie - to pogadamy. Dowiedzcie się też, co tak naprawdę producenci serwują wam w pożywieniu. Pozdrawiam. Definicja i etiopatogeneza początek strony. Zespół jelita drażliwego (IBS; syn. zespół jelita nadwrażliwego) jest przewlekłą chorobą jelita cienkiego i grubego, zaliczaną do zaburzeń interakcji jelitowo–mózgowych, objawiającą się bólem brzucha i zaburzeniami rytmu wypróżnień, które nie są uwarunkowane zmianami Zapalenie jelita grubego jest schorzeniem objawiającym się silną biegunką oraz bólem brzucha. Należy pamiętać, że istnieje kilka postaci choroby, odmiennych pod względem przyczyn, przebiegu oraz konsekwencji. Część z nich jest stosunkowo niegroźna, inne stanowią śmiertelne niebezpieczeństwo. Zobacz, jak odróżnić zapalenie jelita grubego mikroskopowe, rzekomobłoniaste, niedokrwienne i inne. Zapalenie jelita grubego Zapalenie jelita grubego to rozległa kategoria medyczna, obejmująca różne jednostki chorobowe o odmiennej etiopatogenezie oraz przebiegu. Ze względu na czas trwania i intensywność objawów, wyróżnia się; przewlekłe zapalenie jelita grubego, ostre zapalenie jelita grubego. Jeśli natomiast chodzi o przyczyny i przebieg, klasyfikowane są takich schorzenia, jak: rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego; niedokrwienne zapalenie jelita grubego; spastyczne zapalenie jelita grubego; nieswoiste zapalenie jelita grubego, w tym: zapalenie wrzodziejące; zapalenie mikroskopowe: kolagenowe; limfocytowe; zapalenie nieokreślone; choroba Leśniowskiego Crohna; Rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego Rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego jest klasycznym zakażeniem szpitalnym. Wywoływane jest przez gram dodatnie pałeczki Clostridum difficile. W literaturze medycznej wskazuje się, że głównym powodem infekcji jest stosowanie antybiotyków, które zaburzają naturalną florę bakteryjną jelita grubego i obniżają poziom ochrony przed szkodliwymi patogenami. Najwyższe ryzyko generują: Cefalosporyny II i III generacji; Klindamycyna; Fluorochinolony; Niektóre penicyliny; Do zachorowań najczęściej dochodzi między 5 a 10 dniem antybiotykoterapii na oddziale szpitalnym. Sprzyja temu powszechność występowania Clostridum difficile w placówkach służby zdrowia, w szczególności w toaletach, a także na rękach personelu medycznego. Przebieg choroby jest z reguły gwałtowny - występuje ostra biegunka. To efekt działania toksyn wydzielanych przez bakterie, po namnożeniu się w jelitach. Rzekomobłoniaste, bakteryjne zapalenie jelita grubego najczęściej występuje u osób starszych. Zachorowalność u pacjentów w wieku 65 + jest dwudziestokrotnie wyższa, niż u osób przed 20 rokiem życia (dane: W. Hryniewicz i inni, Zakażenia Clostridum difficile…) Niedokrwienne zapalenie jelita grubego Niedokrwienne zapalenie jelita grubego, jak sama nazwa wskazuje, związane jest z niewłaściwym ukrwieniem i natlenieniem ścian przewodu pokarmowego. Jest to schorzenie, które przebiegać może w postaci ostrej lub przewlekłej. W pierwszym przypadku przyczyną najczęściej jest zakrzep powodujący zator w jednym z naczyń doprowadzających krew do jelita, w tym przede wszystkim w tętnicy krezkowej górnej lub dolnej. Dochodzi w takiej sytuacji do tzw. zawału krezki lub zawału jelita. Efektem niedotlenienia jest: szybkie postępowanie zmian martwiczych, pękanie jelit, zapalenie otrzewnej, wstrząs, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia. Pacjent powinien natychmiast zostać poddany operacji usunięcia skrzepu, a także – ewentualnie – resekcji zniszczonego, martwego odcinka jelita. W przypadku stanu zapalnego o charakterze przewlekłym, mówi się potocznie o tzw. anginie brzusznej. Głównym powodem schorzenia jest postępująca miażdżyca, a więc rozłożony na dekady proces odkładania się blaszek zwężających światło naczyń krwionośnych. Nieswoiste zapalenie jelita grubego Mianem nieswoistego zapalenia jelita grubego (IBD) określa się kilka schorzeń. Ich cechą wspólną jest niepoznana do dziś etiologia, a także stosunkowo młody wiek dotkniętych nimi osób (zazwyczaj druga, trzecia dekada życia). Choroba Leśniowskiego Crohna charakteryzuje się występowaniem ostrych stanów zapalnych obejmujących niektóre odcinki układu trawiennego (a więc nie tylko jelita) i oszczędzających inne. Schorzenie to jest przewlekłe i nawracające. Związane z nim dolegliwości bólowe są dojmujące i wydatnie obniżają komfort życia. Przypadłość uznawana jest za typowo kobiecą, a częstotliwość zachorowań jest największa w grupie 15-35 lat. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego dotyka w równym stopniu obie płci. Choroba ta prawdopodobnie ma podłoże genetyczne, autoimmunologiczne oraz środowiskowe. Obserwuje się „dziedziczenie” na poziomie około 5-7 procent. Jednocześnie niezwykle istotna jest rola nieprawidłowych reakcji układu odpornościowego, atakującego komórki własnego organizmu. Z czynników środowiskowych wymienia się natomiast takie, jak: palenie papierosów, zakażenia bakteriami Salmonellalub Campylobacter(bakteryjne zapalenie jelita grubego) przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych dieta bogata w cukry i tłuszcze zwierzęce Mikroskopowe zapalenie jelita grubego także ma charakter przewlekły, a głównym jego objawem są ostre biegunki. W tym przypadku główną grupę ryzyka stanowią osoby w wieku 65+. Swoją nazwę schorzenie to czerpie z obecności zmian w środowisku jelitowym, które dostrzegalne są jedynie na dużym zbliżeniu pod mikroskopem, nie wykryje ich natomiast tradycyjne badanie gastroskopijne. Wyróżnia się dwie postaci choroby: kolagenowe zapalenie jelita grubego– w jego przebiegu obserwuje się ponadnormatywną ilość kolagenu w błonie śluzowej jelit, zlokalizowanego podnabłonkowo; limfocytowe zapalenie jelita grubego, charakteryzujące się zwiększoną ilością limfocytów w nabłonku Spastyczne zapalenie jelita grubego Spastyczne zapalenie jelita grubego szerzej znane jest jako zespół jelita drażliwego (IBS). Jest to schorzenie idiopatyczne (o nie do końca poznanej etiologii). Nie przez wszystkich naukowców jest ono traktowane w kategoriach osobnej jednostki chorobowej, mimo iż na związane z nim dolegliwości cierpi około 15-20 procent populacji, w szczególności kobiet po 30 roku życia. Zakłada się, że podstawowym czynnikiem sprawczym są w tym przypadku niewłaściwa dieta oraz/lub stres. Jeśli chodzi o pokarmy wyzwalające objawy IBS, wymienić w tym kontekście można różne grupy produktów, takie jak: alkohol i napoje gazowane; fasola, seler, brukselka, cebula; morele, suszone śliwki, rodzynki, banany; kakao (czekolada), kofeina (kawa); błonnik pokarmowy; Spastyczne zapalenie jelita samo w sobie nie jest groźne, towarzyszące mu dolegliwości, w tym bardzo silne bóle brzucha, wydatnie jednak obniżają komfort życia. Tym bardziej, że jest to zaburzenie przewlekłe, występujące epizodycznie przez kilka, a nawet kilkadziesiąt lat. Co ważne, IBS należy różnicować z innymi postaciami zapalenia jelit oraz schorzeniami odmiennego typu, w tym o podłożu nowotworowym. Objawy zapalenia jelita grubego Objawy zapalenia jelita grubego są zróżnicowane w zależności od postaci, jaką przybiera choroba i rzadko na tyle charakterystyczne, by samoistnie stanowić podstawę trafnego rozpoznania. Wyróżnia się: zapalenie niedokrwienne ostre: występuje bardzo silny ból (tzw. ostry brzuch), potężne napięcie mięśni (brzuch deskowaty), biegunka a następnie zatrzymanie perystaltyki jelit i niemożność wypróżnienia; niedokrwienne przewlekłe: ból brzucha kilkanaście minut po spożyciu posiłku, w późniejszej fazie także biegunki, zaparcia, nudności; rzekomobłoniaste: wodnista biegunka o bardzo przykrym zapachu, częstotliwość wypróżnień nawet do 15-20 na dobę, obecność śluzu i śladów krwi w kale; wrzodziejące: ostry ból brzucha, krwiste biegunki, obecność śluzowej wydzieliny w kale, silne parcie na stolec, gorączka, dreszcze, osłabienie; limfocytowe – ostra, bardzo wodnista biegunka bez domieszki krwi; spastyczne: ból brzucha (zwłaszcza po jedzeniu), wzdęcia, uczucie nagazowanie, skurcze, biegunki, zaparcia, ból głowy, złe samopoczucie, rozdrażnienie. Dieta przy zapaleniu jelita grubego Dieta dla osób cierpiących na zapalenie jelita grubego powinna być lekkostrawna, wartościowa pod kątem składników odżywczych, a w okresie występowania objawów – często płynna lub półpłynna. Należy pamiętać, że silne i częste biegunki powodują odwodnienie i utratę elektrolitów, zatem kluczowe jest przyjmowanie dużych ilości wody (minimum 2,5 litra dziennie), ewentualnie także preparatów elektrolitowych. W miarę ustępowania objawów, do menu stopniowo włącza się takie produkty, jak suchary, białe pieczywo, ryż, delikatnie gotowane mięso z kurczaka lub indyka, gotowaną marchew, rosół. Na co dzień, w okresach remisji choroby, organizm większości pacjentów dobrze toleruje: chude mięso takie jak kurczak, indyk, cielęcina, królik, ryby morskie - dorsz, mintaj, makrela, wędliny – szynka, polędwica, schab, tłuszcze roślinne, w tym oliwa z oliwek, olej rzepakowy, słonecznikowy, lniany, masło, warzywa i owoce: świeże, pieczone, duszone, gotowane, kiszone - w zależności od indywidualnej tolerancji, produkty zbożowe: pieczywo pszenno-żytnie, pszenne, orkiszowe, graham; kasze gryczana, jaglana i manna; ryż biały i brązowy; płatki owsiane i ryżowe, nabiał: kefir, zsiadłe mleko, maślanka, jogurt naturalny. Unikać natomiast należy produktów wzdymających ( alkohol, napoje gazowane, rośliny strączkowe) oraz tłustych ( wieprzowina, wołowina, baranina, kaczka, słonina, smalec, olej palmowy, twarda margaryna, mleko, ser). Niewskazane są też ryby wędzone i konserwowane, mięso mielone, salami, parówki, pasztet, surowe jajka, tatar, sushi. Z diety należy wyeliminować także wyroby cukiernicze i ciastkarskie, wszelkiego rodzaju słodycze oraz produkty wysokosłodzone (np. dżemy). Dodatkowo należy pamiętać o tym, by posiłki były mało obfite, ale regularne: 5 dziennie w odstępach co 2-3 godziny. Leczenie ziołami zapalenia jelita grubego Jak leczyć zapalenie jelita grubego? Oprócz diety, w terapii stanów zapalnych jelit stosuje się też naturalne ekstrakty roślinne, głównie w postaci wywarów do picia. Leczenie ziołami zapalenia jelita grubego ma na celu łagodzenie reakcji zapalnych oraz działanie kojące i osłonowe względem śluzówki układu pokarmowego. W tym kontekście poleca się między innymi odpowiednio przygotowane wyciągi z takich roślin, jak: aloes – nawilża i regeneruje błony śluzowe jelit; mniszek lekarski – jego korzeń wzbogaca i pobudza naturalną florę bakteryjną jelit; rumianek – ma działanie przeciwzapalne, działa rozkurczowo; kora dębu – łagodzi stan zapalny oraz hamuje biegunkę; szałwia lekarska pobudza wydzielanie soków żołądkowych, działa zatwardzająco, wykazuje właściwości przeciwzapalne; dziurawiec – łagodzi stres będący jedną z przyczyn zapalenia jelit, rozkurcza, łagodzi podrażnienia błon śluzowych. Należy jednak pamiętać, że ziołolecznictwo jest działaniem jedynie wspierającym profesjonalne leczenie, dlatego z objawami zapalenia jelita grubego bezwzględnie należy udać się do lekarza. Tym bardziej, że powinno się wykonać pogłębioną diagnostykę w celu określania postaci choroby i różnicowania jej z innymi, podobnymi w objawach dolegliwościami. Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na temat zdrowia i zdrowego stylu życia, zapraszamy na nasz portal ponownie! Znacznie poważniejszym sygnałem alarmowym jest widoczna krew w stolcu, obserwowana u 40 proc. pacjentów z rakiem jelita grubego lub wyczuwalne zgrubienie w jamie brzusznej. Rzadziej występują obfite krwawienia z odbytnicy czy zapalenie otrzewnej wskutek perforacji (uszkodzenia ściany) jelita. Mikroskopowe zapalenie jelit to choroba zapalna jelita grubego o nieznanej przyczynie. Schorzenie cechuje się występowaniem przewlekłych biegunek bez domieszki krwi i obecnością typowych zmian w błonie śluzowej jelita. Te obserwuje się w badaniu histopatologicznym. Jednocześnie nie występują żadne nieprawidłowości widoczne w badaniach endoskopowych i radiologicznych. Co warto wiedzieć? spis treści 1. Co to jest mikroskopowe zapalenie jelit? 2. Przyczyny mikroskopowego zapalenie jelita grubego 3. Postaci MZJG 4. Objawy mikroskopowego zapalenia jelit 5. Diagnostyka i leczenie rozwiń 1. Co to jest mikroskopowe zapalenie jelit? Mikroskopowe zapalenie jelit, ściślej mówiąc mikroskopowe zapalenie jelita grubego (MZJG, ang. microscopic colitis, MC) należy do grupy nieswoistych chorób zapalnych o łagodnym przebiegu. To przewlekła choroba przewodu pokarmowego o niewyjaśnionej przyczynie. Zobacz film: "Jak pozbyć się uczucia ciężkich nóg?" Choroba dotyczy głównie ludzi w piątej lub szóstej dekadzie życia, z przewagą kobiet. Średnia wieku chorych wynosi około 55 lat. Okazuje się, że wśród osób w starszym wielu ryzyko pojawienia się MZJG jest pięć razy większe niż wśród osób młodszych. 2. Przyczyny mikroskopowego zapalenie jelita grubego Przyczyny i patogeneza mikroskopowych zapaleń jelit nie są dotychczas znane. Do najczęstszych przyczyn zalicza się autoimmunizację, czynniki środowiskowe czy dysfunkcję fibroblastów. Dostrzega się istnienie predyspozycji genetycznej, zwłaszcza że choroba często współwystępują z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak Hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów, zespół Sjögrena, celiakia czy cukrzyca. Według specjalistów istnieje również duże prawdopodobieństwo związku między mikroskopowym zapaleniem jelit a niektórymi lekami. To niesteroidowe leki przeciwzapalne, ranitydyna, sertralina, simwastatyna, tiklopidyna), akarboza, kwas acetylosalicylowy, lanzoprazol. Inne możliwe czynniki to zaburzenia wchłaniania kwasów żółciowych, czynniki infekcyjne i zaburzenia równowagi hormonalnej. 3. Postaci MZJG Mikroskopowe zapalenie jelita grubego cechuje się obecnością mikroskopowych zmian w błonie śluzowej jelita grubego, przy czym nie stwierdza się zmienionego obrazu endoskopowego i radiologicznego. Te są prawidłowe. W niektórych przypadkach stwierdza się zmiany mikroskopowe w wycinkach pobranych z końcowego odcinka jelita cienkiego. Choroba przybiera dwie postacie: kolagenową i limfocytową. Obydwie charakteryzują się podobnym przebiegiem klinicznym, różnią zaś histopatologicznymi kryteriami rozpoznania. Limfocytowe zapalenie jelita grubego cechuje limfocytoza śródnabłonkowa (występuje zwiększona liczba limfocytów śródnabłonkowych). Przy zapaleniu kolagenowym typowe jest pogrubienie podnabłonkowej warstwy kolagenu. Częstość występowania MZJG szacuje się na 1 do 12 na 100 000 osób na rok. Zapalenie limfocytowe występuje z częstością 0,6–4,0 przypadków na 100 tysięcy osób rocznie, zaś kolagenowe mikroskopowe zapalenie jelita grubego 0,8–5,2 przypadków na 100 tysięcy osób rocznie. 4. Objawy mikroskopowego zapalenia jelit Głównym objawem mikroskopowego zapalenia jelita grubego jest wodnista biegunka bez domieszek krwi lub śluzu. Ta pojawia się również w nocy. Według specjalistów jest częstą przyczyną przewlekłej biegunki, zwłaszcza u osób po 70. roku życia. Inne objawy MZJG to: nagłe parcie na stolec, bóle brzucha, nietrzymanie kału, stolce tłuszczowe. Może pojawić się niedokrwistość, eozynofilia, zaburzenia wchłaniania witaminy B12, zwiększenie OB. Przebieg choroby jest najczęściej łagodny. Obserwuje się spontaniczne remisje. Ponieważ jest to schorzenie przewlekłe, ma tendencję do nawrotów. 5. Diagnostyka i leczenie W przypadku podejrzenia mikroskopowego zapalenia jelit, zarówno w badaniu przedmiotowym, jak i badaniach laboratoryjnych najczęściej nie stwierdza się istotnych odchyleń. W takiej sytuacji lekarz zleca badanie kolonoskopowe, głównie w celu pobrania materiału do badania pod mikroskopem. To konieczne, ponieważ analiza histologiczna wycinków pobranych z błony śluzowej w obu postaciach choroby pozwala dostrzec nacieki zapalne w obrębie blaszki właściwej błony śluzowej jelita. Leczenie mikroskopowego zapalenie jelit rozpoczyna się od leków przeciwbiegunkowych (loperamid), pochodnych kwasu 5-aminosalicylowego, cholestyraminy bądź soli bizmutu. Gdy schorzenie jest oporne na leczenie, włącza się steroidoterapię, a przy steroidoporności - leki immunosupresyjne. Mikroskopowe zapalenie jelit jest chorobą zapalną o łagodnym, nawrotowym lub przewlekłym przebiegu i dobrym rokowaniu. Nie prowadzi do poważniejszych powikłań, nie wskazuje również na zwiększenie ryzyka nowotworowego w przewodzie pokarmowym w porównaniu z populacją ogólną. Zobacz także: Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy dr n. med. Maciej Świtoński. Opis badania histopatologicznego oraz opis objawów klinicznych może odpowiadać mikroskopowemu zapaleniu jelita grubego nazywanego także limfocytarnym zapaleniem okrężnicy. Obraz jelita grubego w kolonoskopii nie prezentuje zmian patologicznych a dopiero w badaniu h-p pojawiają się w blaszce właściwej Zapalenie jelita grubego to obszerne zagadnienie, w którym mieści się kilka różnych jednostek chorobowych o odmiennych mechanizmach powstawania. Mimo tej różnorodności dolegliwości, jakie one wywołują, są w wielu przypadkach podobne. Warto dowiedzieć się, kiedy mówimy o zapaleniu jelita grubego oraz jakie są przyczyny, objawy i metody leczenia tego stanu. Spis treściZapalenie jelita grubego - przyczynyZapalenie jelita grubego - objawyZapalenie jelita grubego - przebiegZapalenie jelita grubego - rodzajeWrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa)Choroba Leśniowskiego i CrohnaNiedokrwienne zapalenie jelita grubegoMikroskopowe zapalenie jelita grubegoInfekcyjne zapalenia jelita grubegoRzekomobłoniaste zapalenie jelitZapalenie jelita grubego - profilaktykaZapalenie jelita grubego - leczenie Zapalenie jelita grubego jest obszernym terminem określającym patologiczny proces tego narządu, a nie jego przyczynę. Mogą więc one mieć podłoże zarówno infekcyjne, autoimmunologiczne, a w niektórych przypadkach ich przyczyna nie jest znana, co dodatkowo utrudnia postawienie właściwego rozpoznania. Leczenie jest specyficzne dla każdego z typów zapalenia – od leków hamujących reakcję odpornościową do antybiotyków, dlatego tak istotne jest postawienie właściwej diagnozy. Czy badania gastrologiczne są bolesne? Zapalenie jelita grubego - przyczyny Stan zapalny w obrębie jelita grubego może powstać na skutek różnych czynników uszkadzających: procesów autoimmunologicznych, chorób naczyń krwionośnych, obecności patogenów. Na reakcję zapalną składa się kilka czynników: zwiększona przepuszczalność naczyń krwionośnych, dzięki temu do toczącego się zapalenia przenikają białka osocza - dopełniacz, cytokiny i przeciwciała; zwiększenie ukrwienia narządu; napływ komórek zapalnych – leukocytów - głównie monocytów, neutrofili i komórek plazmatycznych. Wszystkie te składniki reakcji zapalnej są wyrazem obrony organizmu, która prowadzi do usunięcia czynnika uszkadzającego lub przynajmniej jego ograniczenia. Zapalenie jelita grubego - objawy Każda z chorób powodujących zapalenie jelita ma specyficzne dla siebie objawy wynikające z różnych przyczyn tych chorób, a co za tym idzie odmiennej reakcji naszego organizmu. Istnieje jednak pewna grupa dolegliwości związanych z zaburzeniem funkcji jelita grubego, która występuje w większości zapaleń. Należą do nich: bóle brzucha, zwykle w części dolnej; biegunki; zaparcia; niekiedy gorączka; ogólne złe samopoczucie; rzadziej krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego; spadek masy ciała. Wtórnie do tych dolegliwości może pojawić się niedokrwistość i odwodnienie. Niestety objawy te są mało specyficzne i zdarza się, że są spowodowane innymi chorobami układu pokarmowego. Zapalenie jelita grubego - przebieg Choroba ta może przebiegać dwojako: jako stan ostry, kiedy objawy pojawiają się nagle i szybko postępują, często z bólem, silną biegunką i krwawieniem. Taka progresja jest typowa dla chorób infekcyjnych. Przewlekłe zapalenie, z kolei, dość długo przebiega w utajeniu nie dając żadnych objawów lub narastają one stopniowo, a przez cały czas stan jelita pogarsza się i nierzadko pojawiają się powikłania. Leczenie najczęściej jest długotrwałe i trudne. Taki rozwój choroby dotyczy najczęściej wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i choroby Leśniowskiego-Crohna. Zapalenie jelita grubego - rodzaje Do najczęściej spotykanych zapaleń jelita grubego należą: wrzodziejące zapalenie jelita grubego; choroba Leśniowskiego-Crohna; niedokrwienne zapalenie jelita grubego; mikroskopowe zapalenie jelita grubego; infekcyjne zapalenia jelita grubego, w tym rzekomobłoniaste zapalenie jelita. Czytaj też: Co powoduje stany zapalne jelit? Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa) Jest to tak zwane nieswoiste zapalenie jelit, przyczyna wystąpienia tej choroby nie jest jasna, bierze się pod uwagę czynniki genetyczne, autoimmunologiczne i infekcyjne. Objawy to przede wszystkim biegunki, często z krwią, osłabienie, spadek masy ciała, a gdy choroba jest szczególnie nasilona, odwodnienie i gorączka. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego jest zmienne w czasie i przebiega różnie intensywnie, może dotyczyć całego narządu lub jego części. W badaniach laboratoryjnych występują markery stanu zapalnego – wzrost ilości leukocytów i CRP, a w obrazowych obserwujemy owrzodzenia w obrębie jelita (ubytki błony śluzowej) oraz zanik haustracji, czyli wygładzenie, pofałdowanego normalnie, jelita grubego. Podstawą rozpoznania jest badanie histopatologiczne oraz obraz śluzówki w endoskopii. Leczenie tego zapalenia zależy od nasilenia i rozległości choroby, stosuje się aminosalicylany, czyli leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy, pełniące podobną funkcję, oraz leki immunosupresyjne i biologiczne wpływające na całość reakcji odpornościowej lub tylko pewne jej składniki. W bardzo ciężkim przebiegu choroby konieczna jest hospitalizacja, a niekiedy także leczenie operacyjne. Niestety wrzodziejące zapalenie jelita grubego może prowadzić do powikłań jak np. polipowatość zapalna, rak, czy ostre rozdęcie okrężnicy. Czytaj też: Choroba Whipple'a: rzadka choroba jelit Choroba Leśniowskiego i Crohna Podobnie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego należy do tak zwanych nieswoistych zapaleń jelit, chociaż choroba ta dotyczyć może każdego odcinka przewodu pokarmowego. Jeśli proces obejmuje jelito grube, objawy to przede wszystkim osłabienie, gorączka, spadek masy ciała, a także niedokrwistość, bóle brzucha i biegunka. Wyniki badań dodatkowych wskazują na obecność procesu zapalnego – typowa jest leukocytoza, wzrost CRP i OB, w diagnostyce pomocne są także: kontrastowe badanie radiologiczne, USG, KT i rezonans magnetyczny. Do rozpoznania niezbędne jest jednak wykonanie endoskopii z pobraniem wycinków – ujawnia ona obrzęk i owrzodzenia w błonie śluzowej. Leczenie opiera się na odpowiedniej diecie (zapewniającej odpowiednią podaż elektrolitów, witamin i płynów), zaprzestaniu palenia papierosów oraz farmakoterapii. Stosuje się leki hamujące proces zapalny – glikokortykosteroidy, aminosalicylany, leki immunosupresyjne, biologiczne, a w razie potrzeby antybiotyki. Sposób podawania, dawkowanie oraz to jakie preparaty znajdują zastosowanie zależy od lokalizacji i aktywności choroby. Niekiedy, zwłaszcza w przypadku powikłań takich jak: przetoki, ropnie, niedrożność jelita, krwotok, perforacja jelita konieczna jest operacja. Niedokrwienne zapalenie jelita grubego Spowodowane jest ono zmniejszeniem przepływu krwi przez naczynia zaopatrujące jelito grube, najczęściej na skutek miażdżycy (czyli tej samej choroby, która odpowiada za zawały serca i niedokrwienie kończyn dolnych). Objawy pojawiają się zwykle nagle, występuje krwawienie, które ustępuje samoistnie, powikłaniem tego zapalenia może być zwężenie jelita w miejscu niedokrwienia. Kiedy choroba ma przebieg nagły, spowodowany gwałtownym zamknięciem naczynia, pojawia się silny ból brzucha, krwotok i gorączka, co może doprowadzić o martwicy jelita i konieczności jego wycięcia. W diagnostyce stosuje się wlew kontrastowy, kolonoskopię oraz tomografię komputerową. Leczenie może być farmakologiczne, kiedy przebieg jest łagodny lub operacyjne w najcięższych przypadkach. Mikroskopowe zapalenie jelita grubego Najczęściej dotyczy osób po 60. roku życia, jak wskazuje nazwa tej choroby, zmiany w budowie jelita można uwidocznić jedynie pod mikroskopem. Zapalenie to nie powoduje wystąpienia zmian możliwych do zobrazowania w kolonoskopii czy w badaniach radiologicznych, do postawienia rozpoznania konieczne jest badanie wycinka. Objawy są niespecyficzne, należy do nich: biegunka, bóle brzucha, spadek masy ciała oraz wzdęcia, a więc przypadłości mogące być oznaką innych chorób jelita, w tym nowotworu. Leczenie to przede wszystkim farmakoterapia – leki przeciwzapalne. Czytaj też: Profilaktyka raka jelita grubego Infekcyjne zapalenia jelita grubego Stan ten może być wywołany przez wiele różnych drobnoustrojów – bakterie (np. Salmonella, Campylobacter, Escherichia coli), wirusy (np. rotawirusy, adenowirusy) czy pasożyty (np. pełzak czerwonki, owsik). Choroby te przenoszą się najczęściej drogą pokarmową, zakażenie następuje przez brudne ręce, czy spożywanie jedzenia z niepewnego źródła. Te zapalenia powodują biegunki, niekiedy krwiste, bóle brzucha oraz gorączki, ostatecznie prowadząc do odwodnienia. W większości są to infekcje wirusowe, objawy ustępują więc samoistnie, konieczne jest jedynie leczenie wspomagające, przede wszystkim nawadnianie, odpowiednia dieta i probiotyki. Jeśli mamy do czynienia z zakażeniem bakteryjnym lub pasożytniczym zwykle konieczna jest antybiotykoterapia, nie tylko celem wyleczenia, ale także by zahamować zakażanie kolejnych osób. Rzekomobłoniaste zapalenie jelit Rzekomobłoniaste zapalenie jelit jest szczególnym rodzajem choroby infekcyjnej, wywołane jest przez Clostridium difficile i najczęściej związane z "wyjałowieniem", uszkodzeniem mikroflory jelitowej przez niedawno przebytą antybiotykoterapię i zasiedleniem jelita przez patogenne bakterie. Biegunka w przebiegu tej choroby zwykle rozpoczyna się gwałtownie i może być bardzo intensywna, co więcej drobnoustrój wywołujący rzekomobłoniaste zapalenie jelit jest bardzo zakaźny. W leczeniu należy przede wszystkim odstawić dotychczas przyjmowane antybiotyki, a niekiedy także wdrożyć inne, działające na tę bakterię antybiotyki. Zapalenie jelita grubego - profilaktyka Niekiedy trudno ustrzec się przed zapaleniem jelita grubego – w przypadku choroby Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego czy zapalenia mikroskopowego nie istnieją swoiste metody prewencji, gdyż przyczyna tych chorób jest wieloczynnikowa, często nieznana. Warto jednak pamiętać, że udowodniono wpływ palenia na występowanie pierwszej z wymienionych. Zapalenia niedokrwiennego można się ustrzec zachowując zalecenia dotyczące profilaktyki miażdżycy - prowadzenie zdrowego stylu życia z odpowiednią dietą, właściwym poziomem cholesterolu, regularnym wysiłkiem fizycznym, a przede wszystkim bez palenia papierosów. Jeśli chodzi o choroby infekcyjne to podstawą jest higiena - mycie rąk przed przygotowywaniem i spożywaniem posiłków, odpowiednia obróbka termiczna, unikanie jedzenia w miejscach o niepewnym statusie sanitarnym oraz mycie owoców i warzyw, a także unikanie kontaktu z osobami chorymi. Czytaj też: Sigmoidoskopia: badanie endoskopowe jelita grubego Zapalenie jelita grubego - leczenie Jak opisano przy każdym z rodzajów zapalenia, leczenie jest różnorodne, nierzadko skomplikowane i zależne od przyczyny choroby. Najczęściej terapię rozpoczyna się od tak zwanych metod niefarmakologicznych – odpowiedniej diety, zaprzestania palenia i picia alkoholu oraz prowadzenia zdrowego trybu życia. Jeśli nie jest to skuteczne, wdraża się odpowiednią farmakoterapię, a w ostateczności leczenie operacyjne. Należy pamiętać, że właściwa dieta to dieta lekka, złożona jest z lekkostrawnych, gotowanych potraw, spożywanych w niewielkich ilościach, a często. Nie powinno się spożywać słodyczy, potraw smażonych, tłustych, ostro przyprawionych oraz typu fast food. Mikrobiota jelitowa. Sprawdź, co o niej wiesz! Pytanie 1 z 6 Dysbioza jelitowa to: Inaczej: niestrawność Różnice w budowie jelita cienkiego i jelita grubego Zaburzenie równowagi między ilością „dobrych” i „złych” bakterii Choroby zapalne jelit. Zapaleniem jelit określa się dużą grupę schorzeń, które mogą dotyczyć zarówno jelita cienkiego, jak też grubego. Choroby zapalne jelit mogą być spowodowane błędami dietetycznymi, infekcjami przewodu pokarmowego o podłożu wirusowym lub bakteryjnym, zakażeniami pasożytniczymi oraz zatruciami wywołanymi przez toksyczne substancje, metale ciężkie